Mô tả
- Dây lửa ít gân là loại dây leo thân gỗ, dài 6-20m .
- Cành non nhiều lông mềm.
- Lá kép có từ 7-19 lá phụ phiến xoan mọc gần đối.
- Hoa mọc ở nách lá, hoa ít, cụm hoa cao 2-7cm.
- Quả không có lông, hình bầu dục dài khoảng 2 cm, lúc đầu màu xanh, chín chuyển sang màu đỏ.
- Hạt có 1 lớp áo bao bên ngoài.
Phân bố
Dây lửa ít gân là một thảo dược đặc hiệu quý hiếm chỉ có ở một số vùng nhất định cứ không phân bố rộng như các loại dược liệu khác. Dây lửa ít gân chỉ mọc ở trên núi một số vùng: Tuyên Quang, Yên Bái, Thừa Thiên Huế, Thái nguyên.
Bộ phận sử dụng
Rễ, thân.
Thành phần hóa học
Dây lửa ít gân ( mú từu) có chứa tinh dầu và các hoạt chất quý hiếm.
Hàm lượng tinh dầu từ lá và rễ của loài Dây lửa ít gân (Rourea oligophlebia) tương ứng là 0,07% : 0,05% theo nguyên liệu khô không khí. Tinh dầu có màu trắng, nhẹ hơn nước.
Trong nghiên cứu thành phần hóa học từ thân cây của Rourea oligophlebia, các nhà khoa học phân lập được năm hợp chất bao gồm Friedelin, Friedelinol, alcohol coniferyl, 7αhydroxyl-3β-sistosterol và scopoletin.
Các hoạt chất chứa trong Dây lủa ít gân:
- Neral chiếm 22,7%
- Nerolidol chiếm 32,1%
- Spathoulenol chiếm 12,7%
- B-myrcen chiếm 15,9%
- Các thành phần khác chiếm 0,1-1,5%.
Tính vị
Vị hơi chát, tính bình giúp bổ can thận kháng viêm.
Công dụng
Giảm đau nhức xương khớp
Trong Đông y, Dây lửa ít gân là một trong những vị thuốc giúp khỏe gân, bổ cốt. Tương tự như rễ nhàu, rượu mú từng hỗ trợ điều trị bệnh nhân thường xuyên đau nhức xương khớp, tê bì chân tay, mỏi gối, phong thấp
Tăng cường sinh lý phái mạnh
Người dân cũng thử dùng để uống, để tăng cường sinh lực cho nam, tăng khả năng thụ thai cho phụ nữ.
Tác dụng chống oxi hóa
Dây lửa ít gân có chứa Spathoulenol giúp chống oxi hóa, làm tăng sự hấp thu iod ở tuyến giáp, làm chậm quá trình vận chuyển các acid hữu cơ. Tuy nhiên không được sử dụng quá nhiều Spathiulenol sẽ làm ảnh hưởng đến ngũ tạng.
Bảo vệ gan
Nerolidol có trong có tác dụng ngăn chặn sự phát của tế bào ung thư .
Lưu ý: Mú từn có hoạt chất sinh học có tác dụng hạ đường huyết, bảo vệ gan. Nhưng không nên tùy tiện thay thế thuốc hạ đường huyết đang dùng bằng thảo dược.