Rau răm
Tên tiếng Việt: Rau răm, Lảo liêu, Thủy liễu, Phiắc phèo (Tày), Lạ liu (Dao)
Tên khoa học: Polygonum odoratum Lour.
Họ: Polygonaceae (Rau răm)
Công dụng: Kích thích tiêu hóa, dịu dục, chữa rắn cắn, ho ra máu. Bệnh ngoài da (chốc, lở, sâu quảng, nấm da) (cả cây giã ngâm rượu bôi).
Mô tả cây
Cây sống hàng năm, toàn thân rễ và lá vỏ đều có mùi thơm đặc biệt dễ chịu. Thân mọc bò, từ mỗi đốt mọc ra rất nhiều rễ, có từng phần thân mọc thẳng đứng lên cao chừng 35-40cm. Lá đơn mọc so le, hình mác hay hình trứng mác, cuống ngắn. Bẹ chìa ngắn, chỉ đạt 1/4 hay 1/5 chiều dài mỗi đốt, trên mặt có những gân chạy song song, dài khỏi bẹ chìa thành những lóng dài. Hoa mọc thành bông hẹp, gầy, đơn độc hoặc xếp đôi hay thành chùm có ít nhánh. Quả nhỏ, ba cạnh, hai đầu nhọn, bóng nhẵn.
Phân bố, thu hái và chế biến
- Rau răm được trồng ở khắp nơi nước ta chủ yếu để làm gia vị..
- Thường dùng tươi.
Thành phần hoá học
- Toàn cây chứa một tinh dầu màu vàng rơm nhạt, mùi thơm mát dễ chịu. Hoạt chất khác chưa rõ.
- Năm 1985, Roger Moser đã nghiên cứu tinh dầu rau răm lấy giống ở Việt Nam đem về trồng ở Thụy Sĩ thấy trên sắc ký khí khối phổ có tới 38 pic trong đó chủ yếu (85%) là các aldehyd aliphatic và alcool.
Công dụng và liều dùng
- Thường trồng làm gia vị. Có người cho rằng rau răm có tác dụng dịu tình dục cho nên các người đi tu thường dùng để giảm những cơn bốc dục. Ngoài ra còn có tác dụng kích thích sự tiêu hoá, kém ăn, chữa rắn cắn. Mỗi ngày dùng 15-20g thân và lá tươi.
- Để chữa rắn cắn, người ta hái lấy khoảng 20 ngọn rau răm giã nát vắt lấy nước uống. Bã đắp lên nơi rắn cắn. Thường trong vòng 15 phút sau đỡ đau và sau 3 giờ hết sưng tấy.
- Chữa hắc lào, sâu quảng: Cả cây giã.nát, thêm rượu vào, bôi lên nơi hắc lào, chốc lở đã rửa sạch.