Cam xũng
Tên tiếng Việt: Cam xũng, Đơn lưỡi hổ, Lưỡi cọp, Lưỡi hùm, Cam sũng
Tên khoa học: Sauropus rostratus Miq.
Họ: Euphorbiaceae (Thầu dầu)
Công dụng: Chữa phù thũng, mẩn ngứa, mề đay, cam sũng trẻ em, viêm đường hô hấp, viêm khí quản, ho ra máu (Lá).
Mô tả
- Cây bụi nhỏ, cao 10-40cm, thân tròn, cứng.
- Lá hình mác, chóp tròn, mặt trên có những viền ngang màu xám trắng, nom như lưỡi hổ.
- Hoa nhỏ, màu đỏ, mọc tụ họp từng khóm ở thân cây.
- Mùa hoa quả tháng 4-11.
Bộ phận dùng
Lá và hoa – Folium et Flos Sauropi Rostrati.
Nơi sống và thu hái
Cây của phân vùng Ấn Độ – Malaixia, mọc hoang ở vùng rừng núi. Cũng được trồng làm cảnh do có vân đẹp và xanh tươi quanh năm. Thu hái lá và hoa quanh năm. Rửa sạch, dùng tươi hay phơi khô.
Tính vị, tác dụng
Đơn lưỡi hổ có vị ngọt, tính bình. Lá nhuận phế, chống ho. Hoa cầm máu.
Công dụng, chỉ định và phối hợp
Thường dùng trị
- Ho khan
- Viêm phần trên đường hô hấp cấp tính, viêm khí quản, hen phế quản
- Ho ra máu. Lá còn được dùng trị cam sũng (trẻ em bị phù nề, thũng trướng), dị ứng mày đay. Dùng lá 10-15g, hoa 10-15g dạng thuốc sắc.
Đơn thuốc:
- Ho khan: Dùng Đơn lưỡi hổ 15g, nấu súp với thịt lợn mà ăn. Hoặc dùng 7-8 lá đun sôi với 4 quả Chà là lấy nước uống.
- Viêm đường hô hấp, viêm phế quản cấp, hen phế quản: Dùng Đơn lưỡi hổ 15g, sắc nước uống.
- Ho ra máu: Dùng hoa Đơn lưỡi hổ 10-15g hãm với nước đun sôi uống; hoặc nấu với thịt lợn nạc mà ăn.